.
“It was a bright cold day in April, and the clocks were striking thirteen.”
-1984, George Orwell
.
Series review.
Dù lâu rồi tôi không viết review phim, tôi vẫn xem phim đều, dù hơi khó tìm được phim hay và chưa xem khi tôi đã không còn xem phim từ hollywood sau 2015. Nhưng thỉnh thoảng tôi cũng phá lệ. Ví dụ vừa rồi tôi xem Fallout, một phần do tôi vẫn muốn chơi game này từ lâu mà chưa tìm được dịp – Fallout là một game nhập vai open world hậu tận thế bom nguyên tử cùng hãng với Skyrim, một game mà tôi rất thích và đã chơi lại nhiều lần – và một phần là do rating cao ngất ngưởng, 8.6 imdb, và rất nhiều fan của game đã khen phim giữ được nguyên tinh thần của game.
Fallout (2024)
200 năm sau thảm họa hạt nhân toàn cầu, con người sống trong các hầm khép kín, đầy đủ tiện nghi. Phim bắt đầu với đám cưới của nữ chính Lucy với một chú rể từ hầm bên cạnh. Chỉ vừa xem đến đây thôi, tôi đã biết chuyện gì xảy ra. Quả đúng như vậy, khoảng 10 phút sau chúng ta đã được xem lại một phần của thánh kinh thời đại mới, lần thứ n : cô dâu diverse girl cầm dao chọc chết chú rể thanh niên da trắng. Really ? – tôi nghĩ. May thay phim quả thực được như một số review nói : nó giữ được màu sắc, world setting, và cả kiểu hài hước đen đặc trưng hãng game Bethesda. Trong phim có những con quái vật của game, những kẻ biến dị mutant, những kẻ ăn thịt người, những hội cult, những lãnh địa nhỏ luôn xung đột gây chiến lẫn nhau. Còn gì nữa không nhỉ ? Có vài người khen ngợi nữ nhân vật chính không phải là strong woman, cô nữ tính hơn “vì cô đánh tay đôi không lại một số người và quái vật”. “Thật là một thay đổi tươi mới đến từ những nhà làm phim biết tôn trọng nguyên tác.”
Really ??
Thật ra Fallout là series khiến tôi thoát lười mà viết post này. Nó là một hồi chuông thầm lặng, nhắc nhở thế giới rằng “New level has been achieved.” Đúng là Fallout đã chuyển thể bối cảnh của game sang phim rất tốt. Nhưng chẳng lẽ những chung cư bỏ hoang, những cái máy nuke-cola, hay thành phố làm từ rác lại quan trọng đến thế ?? Câu chuyện, nhân vật, phát triển tính cách, kịch bản, tinh thần của phim ? Nếu bỏ qua mảng world setting thành công của phim, thứ mà thật ra chỉ cần làm đúng theo game là được, Fallout là một series đần độn được viết bởi những biên kịch narcissistic với tài năng của một đứa bé lên 10 đã bị đầu độc từ nhỏ bởi wokism, như tất cả các phim Hollywood gần đây. Thử đoán cảnh cuối của series ? Diverse Lucy cầm súng dí mặt bố Hank, con lợn độc ác dối trá, tất nhiên là da trắng, mặc dù 3 phút trước cô còn quyết tử để cứu bố, nhưng một very strong, very black woman khác, người yêu của mẹ cô, tuy cũng là kẻ giết người hàng loạt, đã làm cô thức tỉnh. Cô tha cho bố cô vì cô là người đạo đức, sau đó cô ôm lấy người yêu cô, một kẻ cơ hội đã giết nhiều người, nhưng được cái da đen.
Fallout đầy rẫy những chi tiết nhồi sọ phổ thông kiểu hollywood như vậy. Để tuyến truyện được thông suốt, biên kịch cho các nhân vật thực hiện các hành động phi lý, hoặc kể lại qua các đoạn thoại thật nhanh để người xem không kịp nghĩ. Ví dụ mẹ Lucy, một phụ nữ được sinh ra và lớn lên trong hầm, đẻ hai con với chồng Hank, nhưng chỉ vì thấy “lượng nước dưới đất ít đi”, liền quyết định ngay chồng là kẻ dối trá, dắt hai con, cả hai đứa đều dưới 5 tuổi, lên mặt đất để sống, dù biết mặt đất đầy phóng xạ, quái vật, những kẻ ăn thịt người ? Và thòi lên mặt đất là biến ngay thành lesbian, cùng dắt nhau đến thiên đường sinh sống, nơi được miêu tả bằng mấy ruộng ngô, thứ không thể nào không nhiễm phóng xạ và người trong hầm không thể ăn, nơi nước cũng không thể uống ? Thử đoán xem cái thành phố thiên đường này tên là gì ? “New California”. Nhiều podcaster đã nói về sự ái kỷ, hoang tưởng của hollywood, và đây lại là một bằng chứng.
Kẻ ác trong fallout cũng là những nhân vật không thể đần độn hơn. Trong trường hợp của game, theo tôi biết thì đơn giản là do hai cường quốc hạt nhân mâu thuẫn và nuke nhau. Trong phim, tất nhiên những đứa trẻ – biên kịch của chúng ta không chịu như vậy. Kẻ ác phải là những kẻ ngồi trong phòng kín, dưới ánh sáng mờ mờ, khuôn mặt nguy hiểm và gầm gè thốt ra những câu y như trong tưởng tượng của một học sinh tiểu học khi nó nghĩ về cái ác. Nhưng nghe kỹ thì nó không có tí logic, common sense nào. Một công ty lớn đến nỗi đủ sức gây ra chiến tranh hạt nhân mà không ai biết ? Vì để kiếm nhiều tiền, phải thủ tiêu công nghệ tạo năng lượng vô hạn, và biến trái đất thành hoang tàn, không sống được ? Lý do là con người luôn chia rẽ và gây chiến, nên tốt nhất là giết hết đi, để chỉ còn “chúng ta” ? Sau đó, trong “chúng ta” lại “may the best man wins”. Câu nào phọt ra cũng như từ một đứa thiểu năng trí tuệ.
Nồng độ ngu dốt của Fallout đậm đặc đến nỗi khiến tôi cảm giác như vừa uống cà phê. Chẳng lẽ công cuộc tẩy não đại đa số dân chúng đã đi xa đến thế ? Mặt bằng chung của phim ảnh hollywood đã rác rưởi và thảm hại đến nỗi chỉ cần nhân vật nữ chính không đấm bay một gã đàn ông to gấp đôi đã là biên kịch tài ba ? Chỉ cần là da đen thì dù giết bao nhiêu người cũng là người tốt, vẫn là anh hùng ? Chỉ cần không thay đổi hoàn toàn câu chuyện, là đã được gần bằng với Forrest Gump ? Còn propaganda, phi logic, deny common sense, alter reality, là sự tất nhiên phải chấp nhận ?
Fallout ấn tượng với tôi không kém gì Joker trước đây. Nó như một cái bánh đẹp mỹ miều. Dân chúng đã ăn quá nhiều rác có độc, giờ được cho một cái bánh có độc, cảm thấy hạnh phúc.
.
The fall of the house of Usher (2023)
Tôi phá lệ xem phim này, vì đạo diễn của nó, Mike Flanagan, người chuyên làm series kinh dị, đã có những tác phẩm tuyệt vời như The haunting of Hill house, The haunting of Bly Manor, và Midnight Mass. Cả ba đều trong thời kỳ của woke. Ông làm tôi không thể thất vọng hơn với Sự suy tàn của dòng họ Usher, chuyển thể tác phẩm kinh điển cùng tên của Edgar Allan Poe. Nó nên được gọi là Sự tha hóa, bán rẻ nhân cách của Mike Flanagan. Một ví dụ rõ ràng khác về Hollywood hiện nay : được thừa kế một di sản văn hóa đồ sộ, có điều kiện để tạo ra những bộ phim hay, nhưng sự bệnh hoạn về tư tưởng đã đầu độc tất cả. Thử đoán cảnh cuối của phim ?
—
Một chút suy nghĩ thêm về Hollywood. Tôi không hiểu sao nó vẫn tồn tại được, với tư cách là một mảng lớn của văn hóa của một nước. Nó thực sự là một phần của một death cult điển hình. Nó căm ghét quá khứ, thay đổi quá khứ, khuyến khích một bộ phận lớn, đa số của xã hội thù hận một bộ phận lớn khá, chia rẻ sắc tộc, tuyên truyền phá hủy các yếu tố cơ bản cấu thành xã hội. Đây có phải là một trong những nhược điểm trọng yếu của xã hội dân chủ ?
—
May là tôi chỉ phá lệ xem thử 2 woke series. Phần lớn thời gian tôi xem các phim hollywood khoảng những năm 2000, một số phim hàn và nhật.
Battlestar Galactica
Xem lại lần hai, cả 4 seasons. Hấp dẫn không kém lần đầu, không hổ danh là một trong những sci-fi series hay nhất mọi thời đại. Hầu hết các nhân vật chính đều tuyệt. Các cô gái xinh đẹp, mạnh mẽ, nguy hiểm, toát ra cái đáng yêu kiểu Mỹ mà giờ có lẽ đã tuyệt chủng. Các anh đàn ông vẫn còn ở cái thời kỳ ăn nói nhỏ nhẹ, suy nghĩ kỹ trước khi nói, hành động logic và quyết liệt.
The mentalist
Cũng xem lại lần hai, 6/7 seasons. Đây là series làm tôi thấy yêu California, một vùng đất tuyệt đẹp, lúc nào cũng ngập tràn ánh nắng. Chỉ cần bật một tập lên xem là thấy thư giãn. 4 season đầu tuyệt vời, 3 season cuối hơi đuối. Chemistry của Jane và Lisbon đầy dần theo năm tháng. Lisbon là kiểu strong woman theo đúng nghĩa của từ này, luôn là chỗ dựa cho tất cả mọi người, nhưng chưa bao giờ khiến người khác thấy nhỏ bé hay khó chịu, hòa hợp với Jane sắc sảo nhưng đầy thương tổn. The mentalist là một detective series kiểu zen, đúng kiểu simple is best.
24
Bộ này tôi đã xem từ lâu nhưng vẫn nhớ. Series chống khủng bố thời gian thực cực kỳ hấp dẫn. Tất cả sự việc diễn ra trong 24 giờ, mỗi giờ là 1 tập. Dù sang phần 3 đã yếu đi một ít nhưng 2 season đầu không có đối thủ cùng loại. Die hard cũng không bằng.
—
Một số phim nhật, phần lớn có Ryuhei Matsuda
0.5 no Otoko (2023)
Một series về hikikomori. Ngắn, nhẹ nhàng, dễ thương.
Towako Omameda and Her Three Ex-husbands (2021)
Tình cảm hài hước, nhẹ nhàng. Mẹ đơn thân Omameda sống với cô con gái 15 tuổi, nhưng cả ba anh chồng cũ đều suốt ngày đến nhà vì những lý do khác nhau. Ông ngoại thì nói : “lần đầu là bi kịch, lần hai là hài kịch, còn lần ba là ảo tưởng.” Vấn đề là cả 4 người đều rất hợp với nhau. Không quá hay, nhưng dễ thương.
Quartet (2017)
Tứ tấu. Cũng là một bộ phim hài hước, nhẹ nhàng về 4 nhạc công lạ cùng nhau dọn đến một ngôi nhà ở tỉnh để lập ban nhạc. Nhưng còn dễ thương hơn Omameda, chủ yếu vì các diễn viên đều có nét cuốn hút riêng. Nhật có một dòng phim hiện thực nói về những người ở tầng lớp dưới của xã hội, phim này có thể liệt vào đó, dù họ không hẳn là nghèo. Một câu chuyện về sự ấm áp và sức nâng đỡ tâm hồn của tình bạn. dù tôi nghĩ nó có phần cổ tích khi người ta đã bước qua tuổi 40. Rất đáng xem.
Mahoro ekimae bangaichi (2013)
2 seasons. Chuyện hai chàng giúp việc. Phim này tôi muốn xem từ lâu rồi nhưng không chỗ nào có. Chẳng hiểu thế nào mà gần đây tự nhiên tìm được một trang xem phim lậu của malaysia. Câu chuyện đơn giản, có hai anh chàng hành nghề giúp việc, ai gọi gì cũng làm, ở một thị trấn nhỏ hư cấu tên Mahoro. Hai anh này cực kỳ nghèo, đói ăn, thú vui duy nhất là hút thuốc, và đều có quá khứ không rõ ràng. Eita Nagayama và Ryuhei Matsuda tỏa sáng rực rỡ trong quần áo bẩn thỉu và nhà cửa tồi tàn. Có gì đó hơi giống với Jane trong Mentalist, ở trong một cái gác xép vốn dùng để đồ cũ, không có lò sưởi, thật ra là chả có gì cả ngoài một ấm trà, một cái cốc, một cái áo sơ mi và một cái vest, nhưng lần nào cũng làm tôi thấy thán phục. Một trong những phim hay nhất của dòng phim nói trên.
First love : Hatsu koi (2022)
Tôi xem phim này vì có Hikari Mitsushima. Và Takeru Satoh cũng là một diễn viên tốt. Mặc dù mô tuýp mất trí nhớ đã khai thác quá nhiều, Hatsu koi không phải là một series tồi. Setting ở một thị trấn miền bắc lạnh giá của Nhật mang đến một hương vị mới, và tuy chuyện tình của hai cô cậu thiếu niên có phần nhạt nhẽo, câu chuyện của họ 20 năm sau không như vậy. Nữ chính, Yae Noguchi, là điểm tập trung của phim. Hikari Mitsushima vẫn đóng những vai xinh đẹp, mong manh và đã trải qua nhiều bất hạnh, và cô ở tuổi 40 có phần còn hợp với kiểu vai này hơn là khi cô còn trẻ như những vai trong Quartet hay Chúng ta vẫn sống. Đây có thể nói là một series hay, hơi buồn, dù tôi đã bỏ qua nhiều phân đoạn tình tứ khá sến xẩm của hai nhân vật chính khi còn trẻ.
Soredemo, ikite yuku (2011)
Chúng ta vẫn sống. Đây là câu chuyện về hai gia đình, một mất đứa con gái nhỏ, còn một có đứa con trai là hung thủ giết cô bé. Mặc dù phim có Hikari và Eita, tôi nghĩ không ai có thể chịu nổi 50% thời lượng phim là khóc, tất cả các nhân vật đều khóc, lần lượt. Tôi chỉ chịu nổi vài tập.
Rebooting : brush up life (2023)
Sci-fi, drama
Phim này kể về cuộc đời của Asami, một cô gái tỉnh lẻ với cuộc đời bình thường. Cô hơn 30 tuổi, làm ở văn phòng hành chính của tỉnh, vẫn ở với bố mẹ và em gái, và có hai cô bạn thân thường tụ tập sau giờ làm. Một hôm cô bị xe tông chết. Nhân viên chuyển kiếp nói kiếp sau cô sẽ làm một con tê tê, hoặc có thể sống lại kiếp vừa rồi. Nếu tích lũy đủ công đức, có thể sẽ được đầu thai thành người. Asami chọn “sống lại”.
Xem phim này tôi có hai liên tưởng.
Một là Stein;gate. Trong bộ này, sau khi nv chính phát minh ra cách gửi thông tin về quá khứ – một dạng du hành thời gian, thì người yêu bị tai nạn chết ngay trước mặt anh này. Những tưởng với quyền năng của time travel, anh có thể cứu cô gái, nhưng không, mỗi lần gửi thông tin về quá khứ là timeline lại thay đổi, tai nạn cũ không xảy ra nữa; thay vào đó, một tai nạn mới xuất hiện. Cô gái chết theo vô số cách khác nhau, nhưng lần nào cũng chết trước mặt nhân vật chính, người càng cố gắng càng đau khổ.
Brush up life cũng có một chút cái cảm giác bất lực cùng cực trước số phận như Stein;gate, nhưng chỉ một chút. Có lẽ biên kịch của bộ này là phụ nữ nên những trải nghiệm time travel không quyết liệt và cơ hội như nhiều phim khác. Nó đơn giản và nhẹ nhàng. Như kiểu khi nghĩ đến “công đức”, Asami không nghĩ đến những việc đao to búa lớn như chơi chứng khoán hoặc sổ xố để kiếm tiền, rồi xây trường học cho trẻ con Châu Phi, hay ngăn chặn thảm họa nhà máy điện hạt nhân Fukushima. Cô nghĩ đến những chuyện “đàn bà” hơn mà cũng không hề nhỏ nhặt như làm cách nào để cô giáo tiểu học của mình không ngoại tình với bố Rena, một cô bé học cùng lớp mẫu giáo, dẫn đến một gia đình tan vỡ. Hay có nên nói thẳng với cậu bạn cùng lớp, kẻ quyết tâm theo đuổi nghiệp ca hát, rằng cậu ấy chẳng có chút tài năng nào, và sẽ thất bại ?
Mỗi lần “sống lại”, Asami đều chỉ dùng cả cuộc đời mình để làm những việc như vậy. Ngoài ra thì cô vẫn sống như những người khác, phần lớn thời gian đi làm, ngày nghỉ thì ở nhà chơi với bố mẹ hoặc đi hát karaoke với bạn.
Khi xem những “vòng đời” này, tôi không khỏi cảm thấy thương xót phần nào cho cuộc sống tù đọng của người Nhật. Họ như kiểu những con kiến đã quá quen thuộc với cái hộp của mình, đến nỗi ngay cả một trải nghiệm siêu thực như tái sinh cũng không thể làm cuộc đời họ có những biến chuyển lớn.
Ở một khía cạnh khác, tôi lại cảm thấy thán phục khả năng cảm thấy sự trọn vẹn và ý nghĩa của họ, ngay cả khi làm những việc bình thường nhất, hưởng thụ những thú vui đơn giản nhất. Tham, sân, si không hề có chút dấu vết. Khả năng cảm thấy biết ơn, khả năng trân trọng những niềm vui nhỏ. Nó làm tôi nhớ lại trong Koto (Cố đô) của Yasunari Kawabata, có chuyện hai chị em sinh đôi bị tách rời từ nhỏ, sống ở hai nơi xa nhau nhưng cùng ở Kyoto. Cô chị được một gia đình nông dân nhận nuôi, cô lớn lên thành nông dân lam lũ, sau đó cô biết tin về cô em. Kể từ đó cứ vài tuần, khi có thời gian, cô lại đi bộ cả nửa ngày từ núi đến trung tâm Kyoto, chỉ để nhìn thấy em và hỏi thăm em mấy câu. Chỉ chuyện đó thôi là đủ để cô thấy hạnh phúc.
Trong brush up life cũng có những vẻ đẹp tương tự. Chết ở tuổi bốn mươi, chọn sống lại từ đầu, trải qua 40 năm đằng đẵng, cuối cùng chỉ để được ngồi cùng với ba cô bạn một lần, vừa uống trà vừa tám chuyện. Đây là kiểu cảm thức mỹ học mà tôi chỉ thấy duy nhất ở trong văn hóa Nhật, mono no aware (cảm thức mất mát), wabi (đà) và sabi (tịch). Con người đứng trước cái lạnh lẽo của số phận và cái vô cảm của thời gian, nhưng khác với văn hóa phương tây, không cảm thấy hư vô hoặc nhu cầu đi tìm ý nghĩa cuộc sống, mà họ chấp nhận nó, chung sống với nó, và sau đó tìm thấy vẻ đẹp của nó.
Trong Rebooting : brush up life, tôi tìm thấy khá nhiều khoảnh khắc như vậy. Đây có lẽ là phim Nhật hay nhất trong vài năm gần đây.
—
Tôi có xem vài phim Hàn nổi tiếng, rating cao. Cảm giác chung là chúng vừa có cái hay, vừa có nhiều cái dở.
My liberation diary (2022)
Phim về những người trẻ làm việc ở Seoul nhưng nhà ở xa tận làng quê, đi làm mỗi lần mất nhiều thời gian. Họ cô độc, bị giới hạn bởi tài chính, địa lý, thời gian, thiếu thốn tình yêu, phần lớn thời gian trong ngày họ làm việc trong môi trường công sở nhạt nhẽo và có phần độc hại. Phim này ý tưởng không phải là tồi, nhưng cách triển khai quá chậm và lặp đi lặp lại khiến tôi thấy chán nhanh. Một điểm lưu ý, đó là sự chậm lớn. Các nhân vật của phim Hàn bắt đầu thể hiện sự chậm lớn tương tự với phim Nhật. Cô chị cả 40 tuổi ế chồng suy nghĩ và cảm xúc như gái 30 tuổi vn, cậu hai 37 tuổi có những suy nghĩ non nớt và vô phương hướng như thanh niên 22 tuổi, còn cô út hơn 30 bắt đầu rung động và nói năng như một cô gái 18 tuổi với một anh chàng nghiện rượu, cựu xã hội đen, ít nói mắt lườm, người mà khán giả nên nghĩ là cool ngầu cho đến khi anh mở mồm kể về quá khứ và thú nhận rằng anh thấy cô bé già đáng sợ. Một series đáng nhẽ có thể hay nếu viết các nhân vật đúng tuổi và tương tác tốt hơn.
Cô đi mà lấy chồng tôi
Một series nổi tiếng với mô tuýp xuyên không, trà xanh, trợn mắt ngây thơ, tổng tài chung tình mét chín nhan nhản khắp nơi. Nó có giá trị giải trí, không có giá trị gì khác. Một điểm buồn cười khi xem là nữ diễn viên chính luôn đóng các vai cô gái trẻ tự lực phấn đấu, đạo đức tốt, thông minh nhưng ngoài đời cô nai tơ cũng già chát rồi và còn bám lấy một anh xã hội đen lừa đảo crypto, người đã vào tù cách đây không lâu làm cô mất nhiều công tẩy trắng.
My mister (2018)
Một phim nổi tiếng khác mà gần đây tôi mới xem. Nam chính bị vợ cắm sừng với sếp, được nữ chính là nhân viên part time trong công ty trợ giúp để đấu lại. Đây là một phim có thể nói là hay, có phần gay cấn, IU trong vai nữ chính thể hiện được sự nguy hiểm của phụ nữ khi không có gì để mất, lại thông minh và thủ đoạn, dần dần bị cảm hóa bởi một người chú tử tế. Ý tưởng cho rằng có thể đánh giá một người qua việc nghe trộm điện thoại 24/24 trong thời đại texting này khá là ngớ ngẩn. Phim này cũng bị vấy bẩn bởi đời thực, show biz hàn luôn là một sự giả tạo khổng lồ. Diễn viên nam chính luôn xây dựng hình tượng không đẹp trai, không xuất sắc nhưng đạo đức, yêu vợ thương con, bị lộ ra việc chơi gái và dùng ma túy, sau đó đã tự tử.